Rozwód/rozstanie to proces, który niesie ze sobą liczne zmiany, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi kwestia praw i obowiązków rodzicielskich wobec dziecka. W polskim systemie prawnym prawa i obowiązki ojca są ściśle uregulowane, mając na celu zapewnienie dobra dziecka. W tym artykule omówimy je szczegółowo. Pisząc o ojcu nie zapominamy o matkach, które coraz częściej toczą walkę o własne dzieci. Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy żaden z rodziców nie został pozbawiony swoich praw rodzicielskich ani żaden z nich nie ma graniczonych praw względem dziecka powinni oni z taką samą troską dbać o prawidłową więź z małoletnimi i właściwe ich wychowanie, by zapewnić im jak najlepszy start w dorosłe życie.

Podstawowe prawa rodziców

Prawo do kontaktu z dzieckiem

Prawo do kontaktu z dzieckiem to jedno z fundamentalnych praw ojca po rozwodzie (chyba, że sąd orzekła inaczej). W zakres tego prawa wchodzi możliwość spędzania czasu z dzieckiem, uczestniczenia w jego życiu, podejmowania decyzji dotyczących jego wychowania oraz utrzymania regularnej komunikacji. Sąd, rozstrzygając sprawy związane z tym prawem bierze pod uwagę dobro dziecka jako priorytet. Ostateczne postanowienia określają zazwyczaj zakres i harmonogram kontaktów, które uwzględniają potrzeby dziecka, a także specyfikę życia rodziców. W sytuacjach konfliktowych mediacja w tym zakresie może być także pomocna.
Prawo do kontaktu z dzieckiem to fundamentalne uprawnienie, które ma ogromne znaczenie dla każdej ze stron zaangażowanych w proces po rozstaniu czy rozwodzie. Dla rodziców to szansa na kontynuowanie rodziny w nowej formie, a dla dzieci to fundamentalna podstawa zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego. Wspieranie praw dziecka do kontaktu z oboma rodzicami jest zatem istotne dla budowania zdrowych relacji rodzinnych i kształtowania pozytywnego otoczenia dla rozwoju każdego dziecka.

Dla rodzica prawo do kontaktu z dzieckiem oznacza umożliwienie budowania i utrzymania relacji rodzinnej pomimo rozstania. Regularny kontakt pozwala na wspólne przeżywanie ważnych chwil, tworzenie wspomnień i utrzymanie więzi emocjonalnych. To także szansa na aktywny udział ojca/matki w dorastaniu i usamodzielnianiu się potomstwa. Wsparcie edukacyjne, rozmowy na tematy ważne dla dziecka, czy uczestnictwo w zajęciach i wydarzeniach szkolnych są kluczowe dla wszechstronnego rozwoju dziecka. Kontakt z obojgiem rodziców pozwala małoletniemu lepiej zrozumieć swoje korzenie, wartości i buduje u niego poczucie własnej tożsamości. Wpływa to pozytywnie na jego stabilność i bezpieczeństwo emocjonalne. Stały kontakt z obojgiem rodziców daje dziecku pewność, że jest kochane i wspierane, nawet jeśli rodzice żyją osobno. Możliwość dzielenia się swoimi uczuciami, problemami czy radościami z obojgiem rodziców, a także poznanie ich w różnych rolach życiowych sprawia, że dziecko może doświadczyć różnych stylów wychowawczych, cennych dla jego samorozwoju i przyczynia się do zrozumienia samego siebie.

Prawo do informacji o dziecku

Prawo do informacji o dziecku obejmuje prawo każdego z rodziców do uzyskiwania bieżących i istotnych informacji dotyczących dziecka, bez względu na to, u kogo aktualnie przebywa. Te informacje mogą dotyczyć różnych sfer życia dziecka, takich jak jego stan zdrowia, postępy w nauce, uczestnictwo w zajęciach dodatkowych czy wszelkie istotne decyzje dotyczące jego życia codziennego. Prawo to daje rodzicom możliwość wspólnego podejmowania ważnych decyzji dotyczących potomstwa, umożliwia utrzymanie aktywnej roli w życiu dziecka i udział w procesie wychowawczym nawet jeśli nie mieszkają oni razem. Otrzymywanie bieżących informacji o stanie zdrowia, uczestnictwie w zajęciach czy innych istotnych kwestiach pozwala na szybką reakcję w przypadku sytuacji wymagających interwencji rodziców.

Prawo do udziału w ważnych decyzjach i utrzymaniu dziecka

Ważne decyzje dotyczące dziecka, takie jak np.: wybór szkoły czy decyzje medyczne, powinny być podejmowane wspólnie przez ojca i matkę. Ojciec ma prawo do udziału we wszystkich ważnych dla dziecka aspektach, a jego zdanie powinno być uwzględniane przez drugiego rodzica. Ojciec powinien mieć także możliwość współtworzenia warunków życia dziecka, zapewniając mu stabilność i bezpieczeństwo.

 

Obowiązki rodzica wobec dziecka

Obowiązek utrzymywania dziecka

Obowiązek utrzymania dziecka to istotny aspekt po rozstaniu rodziców. Każdy z nich ma moralny i prawny obowiązek zapewnić środki finansowe na utrzymanie dziecka. Wysokość alimentów zależy od wielu czynników, takich jak dochody rodzica, potrzeby dziecka oraz standard życia, jaki miało ono przed rozwodem. Szczegółowe unormowania prawne w tym temacie znajdziecie Państwo na naszym blogu w zakładce: Alimenty.

Obowiązek działania w dobrej wierze

Ojciec, jak każdy rodzic ma obowiązek działać w dobrej wierze i zgodnie z interesem dziecka. Podejmowanie czynności, które mogą zaszkodzić dziecku czy celowe utrudnianie relacji z drugim rodzicem, może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Może też negatywnie wpłynąć na rozwój emocjonalny dziecka.

Obowiązek współpracy z drugim rodzicem

Współpraca z drugim rodzicem jest kluczowa dla dobra ich wspólnych dzieci. Zarówno ojciec jak i matka mają obowiązek otwartej komunikacji, współdziałania w ważnych sprawach dotyczących dziecka oraz unikania działań, które mogłyby zakłócić stosunki dziecka z drugim rodzicem. Wsparcie małoletnich po rozstaniu, to nie tylko aspekty finansowe, ale także uczestnictwo w ich życiu, pomaganie im w nauce i aktywny udział w wydarzeniach rodzinnych (np. urodziny, święta).

Gdy naruszane są prawa lub obowiązki rodzica…

W sytuacji, gdy ojciec/matka doświadczają naruszenia swoich praw lub nie wykonują ciążących na nich obowiązków, sprawa może zostać skierowana do sądu lub mediacji. Nieoceniona może okazać się tu pomoc prawnika wyspecjalizowanego w prawie rodzinnym i opiekuńczym, który swoją wiedzą i doświadczeniem pomoże w skutecznym dochodzeniu przysługujących rodzicom uprawnień kierując się przy tym dobrem ich wspólnego dziecka.