Pierwszym pytaniem, które pojawia się w kontekście alimentów na pełnoletnie dzieci jest to, czy rodzic ma
w ogóle obowiązek ich płacenia po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. W większości jurysdykcji, włącznie z polskim prawem, obowiązek ten istnieje, choć muszą zostać spełnione ku temu określone przesłanki.

• Zastanawiasz się czy Tobie, jako pełnoletniemu dziecku przysługują alimenty?
• Czy prawo polskie chroni Ciebie w tym względzie?
• Jakie musisz spełnić wymogi, by ubiegać się o alimenty dla pełnoletnich?
• Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w poniższym artykule

Co mówi prawo o alimentach dla pełnoletniego dziecka? 

Obowiązek utrzymania pełnoletnich dzieci to złożona kwestia, która wymaga uwzględnienia wielu czynników prawnych i życiowych. Stosownie do art. 133 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny
i opiekuńczy (dalej: „k.r.o.”), rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym przypadkiem, uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym ich uszczerbkiem
lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Obowiązek alimentacyjny wobec pełnoletnich dzieci stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku określonego w art. 96 k.r.o., tj. troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz o przygotowanie go należycie do pracy odpowiednio do jego uzdolnień. Sąd analizuje wiele czynników, takich jak: zdolność finansowa rodziców, potrzeby dziecka oraz zdolność do samodzielnego utrzymania się. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności i trwa aż do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się, co stanowi jedyne kryterium,
od którego zależy trwanie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego. W konsekwencji, dziecko, które osiągnęło pełnoletność nie traci uprawnień do alimentów nawet, jeżeli zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie przez nie pracy zawodowej, ale pod warunkiem, że podejmuje starania ono o kontynuowanie nauki, przejawiające się w realnych, a nie jedynie deklarowanych lub pozornych działaniach zmierzających do zdobycia wyższych kwalifikacji lub wykształcenia. Zaprzestanie tych czynności (starań) wyklucza przedłużenie uprawnienia alimentacyjnego, z zastrzeżeniem, że nie znajduje się on w niedostatku (por. wyrok Sądu Rejonowego w Chełmnie z dnia 18 marca 2020 r., sygn. akt III RC 17/19).

Orzeczenie sądu – Alimenty dla pełnoletniego dziecka

Powyższe znajduje odzwierciedlenie także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, które na przestrzeni lat stało się dość spójne w tym zakresie. Wynika z niego, że obowiązek, o którym mowa, nie jest związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego podstawowego, względnie średniego wykształcenia. Należyte przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej może również obejmować studia wyższe, jeżeli tylko uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, by studia te rozpocząć, kontynuować i pomyślnie zakończyć. Z tej przyczyny, w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, sąd bierze pod rozwagę to, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się skutecznie od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już utrzymać się samodzielnie, gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia. Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców (por. orzeczenie Sąd Najwyższego z dnia 16 lipca 1998 r., I CKN 521/98).

Zatem zanim sąd podejmie decyzję odnośnie do obowiązku alimentacyjnego w ogóle, to bierze pod uwagę wiele różnorakich czynników. Kluczowe jest dojście jednak do przekonania, czy pełnoletnie dziecko jest nadal uzależnione finansowo od rodzica, czy też ma własne źródło dochodów pozwalające mu samemu się utrzymać. W przypadku, gdy pełnoletnie dziecko studiuje, a także w sytuacji, gdy nie jest ono w stanie samodzielnie się utrzymać, sąd może orzec, że nadal istnieje obowiązek płacenia alimentów przez rodzica. Natomiast, w sytuacji, kiedy pełnoletnie dziecko, mając wyuczony zawód, zamierza kontynuować naukę na wyższej uczelni prywatnej, z którą to wiążą się (obok kosztów utrzymania) opłaty czesnego, sąd weźmie pod uwagę, czy pozwala na to stopa życiowa zobowiązanego do alimentowania.

Należy pamiętać, że obowiązek alimentacyjny dla pełnoletnich dzieci może mieć zmienną naturę. Sytuacja finansowa oraz potrzeby dziecka mogą ulec zmianie w miarę upływu czasu. W związku z tym istnieje możliwość składania pozwów o zmianę wysokości alimentów na pełnoletnie dziecko w razie wystąpienia ku temu uzasadnionych okoliczności. Wprawdzie wiek i wykształcenie dzieci mogą pozwolić im na podjęcie pracy zarobkowej, a co za tym idzie uzyskania wynagrodzenia zapewniającego mu utrzymanie, to nie można im zarzucać, iż nie wykorzystują oni posiadanych możliwości zarobkowych przerzucając ciężar swojego utrzymania na rodziców. Skoro dziecko, bezpośrednio po szkole średniej kontynuuje naukę na obranym kierunku w szkole wyższej – co zasługuje na aprobatę, nie można wymagać, by jednocześnie pracował zarobkowo osiągając dochody wystarczające na jego utrzymanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1999 r., sygn. akt III CKN 1175/98).

Podsumowanie

Każda sprawa jest indywidualna, a sąd podejmuje swoje decyzje na podstawie konkretnych okoliczności danej sytuacji. W razie zmiany okoliczności finansowych rodziców lub potrzeb dziecka istnieje możliwość składania pozwów o zmianę wysokości alimentów, aby obowiązek ten nadal pozostał sprawiedliwy i adekwatny do rzeczywistej sytuacji. Ważne jest, aby wyważyć interesy obu stron, tak aby pełnoletnie dziecko nie zostało pozbawione niezbędnych środków do życia, a jednocześnie rodzic płacący alimenty nie został obciążony zbyt dużym obciążeniem finansowym.

Jeśli potrzebujesz prawnika do sprawy alimentacyjnej dla swojego dziecka, odwiedź naszą stronę. Nasz zespół doświadczonych prawników specjalizuje się w obszarze prawa rodzinnego i jest gotów pomóc Ci w osiągnięciu sprawiedliwego obowiązku alimentacyjnego. Zdobądź profesjonalne wsparcie i skonsultuj się z ekspertami, którzy pomogą Ci zrozumieć prawa i obowiązki związane z alimentacją dla pełnoletnich dzieci. Odwiedź nas już teraz, aby uzyskać niezbędną pomoc prawna w sprawach związanych z utrzymaniem i wsparciem Twojego dziecka.

Jeśli chcesz polecić prawnika, odwiedź tę stronę. Znajdziesz tutaj informacje i kontakt do doświadczonych adwokatów, gotowych służyć profesjonalną pomocą w różnorodnych sprawach prawnych. Dzięki naszej platformie możesz łatwo udzielić rekomendacji prawnika, który świadczy wysokiej jakości usługi. Podziel się swoimi pozytywnymi doświadczeniami i pomóż innym znaleźć odpowiedniego specjalistę do rozwiązania ich problemów prawnych.